Miguel Mansur (ACCION21): Minister Maduro kier sa cu pueblo ta sufri di amnesia

Durante reunion publico cu a trata BBO na frontera hunto cu fraccion di MAS y miembronan independiente Santos do Nascimento y Croes a presenta un mocion di desconfiansa contra Minister di Finansas, sra. Xiomara Maduro. Recientemente nos a tuma nota di un comunicado di prensa caminda Minister Maduro ta ‘desbarata’ e mocion di desconfiansa a base di amnesia y purba pronk cu pluma di otro. 

Minister Maduro ta unicamente e di dos Minister di Finansas den historia di nos pais cu tabata bao menasa di un aanwijzing. Durante tratamento di presupuesto 2022, a pesar di tur conseho di CAft, Minister Maduro a presenta un presupuesto cu un deficit inicial di 291 miyon florin. MEP-RAIZ a pasa e presupuesto cu un deficit di 227 miyon florin y CAft a recomenda un KB na Rijksministerraad, cu si acepta lo a nifica retiro di Maduro y kisas e gabinete. Menasa cu su retiro, Minister di Finansas a reduci e deficit na 143 miyon cu ta loke CAft a pidi fe cuminsamento.

Awor Minister Maduro kier pronk cu un surplus na 2023, e problema ta cu a logra e surplus danki na Prof. Gradus di CAft cu a pone pia abao pa salvaguardia finansas publico di pais Aruba. Gobierno a hay’e forsa ta implementa tur e recomendacionnan di CAft pa evita un aanwijzing. Esey a produci un surplus na 2023 cu a hiba na un upgrade di nos credit rating. Si nos a sigui e rumbo cu Maduro tabata kier nos lo por a sufri un downgrade y Aruba lo mester a paga 240 miyon florin mesora pa Watty Vos Boulevard hincando nos pais den bancarota. 

Den su comunicado Minister Maduro ta gaba cu el a scapa comercio durante pandemia. Ban ta claro, placa Hulandes a tene comercio y nos pueblo na bida. Loke Gobierno di Aruba mes a haci durante pandemia a resulta den desastre. Pensa 7,8 miyon paga di un forma fraudulento den FASE pa despues mayoria den Parlamento exonera e Minister. Mas cu 100 miyon a wordo paga dimas na loonsubsidie y awor gobierno no por recupera e fondonan. Vacunanan a yega cla cu un plan di vacunacion y te hasta den esey Gabinete Wever-Croes a logra fraude y corupcion. Pa pone e cherry riba e bolo, ora nos a pasa pa un onderlinge regeling Aruba a perde 293 miyon florin di inversion destina pa reforma structural cu gobierno no tabata sa di dje mes, ta cuanto daño mas nan kier haci? 

Minister Maduro ta gaba cu rapportnan di IMF y rating agencies, si e tuma e tempo pa lesa e rapportnan e lo realisa cu nan ta describi e menasa mas grandi pa nos economia ta stabilidad di nos bononan. E aña aki  Maduro ta bezig ta refinancia 413 miyon florin riba mercado local rond di 6,5% di interes. Nos debe internacional ta financia na un averahe di 5,3% dus ‘rollover’ debe a traves di emiti bononan local ta nifica cu gastonan di interes ta subi. Fuera di esey gobierno ta saca 400 miyon di likides di nos economia pa financia su mesun operacionnan ineficiente. 

Awor tur esaki ta sosode mientras e ta impone mas medida riba pueblo y sconde tras di landspakket. E acuerdo entre Aruba y Hulanda firma pa Prome Minister ta yama pa un reforma fiscal comprehensivo y Minister Maduro no ta ni cerca di esey y ta improbabel cu e lo produci esey tampoco durante e resto di su mandato. Ora tur gremio comercial ta pidi pa saca ‘handelsgoederen’ di e ley y e ta nenga paso e tin miedo cu esey lo produci menos entrada pa gobierno ta preocupante. Ora bo tuma nota cu gastonan di gobierno ta sigui subi di 1.5 biyon na 2023 te cu 1.612 biyon na 2024 (un aumento di 112 miyon) bo mester puntra bo mes ta kico Minister Maduro ta pensando? 

Manera custumber nos ta bolbe wak aumento den ‘goederen en diensten’ y gastonan di personal di gobierno, netamente e motibonan pakico CAft a recomenda un aanwijzing na 2022. Nos ta wak aumento den gastonan di interes y esey no ta sorprendente mirando cu gobierno ta bezig ta refinancia debe cu ta madura na un interes mas halto riba mercado local. E ultimo bononan cu nan a emiti no a ni wordo completamente subscribi, un desaroyo preocupante pa nos finansas publico. 

Dus e mesun Minister cu a declara den sala di Parlamento cu aceptando e RAft lo ta un problema paso e ora e interes riba bononan di Aruba lo baha (lesa pueblo di Aruba lo mester paga menos) kier gaba cu surplus di Prof. Gradus. E amor y pasion cu Maduro por tin pa Cultura e falta pa Finansas. Si e tabata tin e minimo interes pa nos finansas publico e lo ta bezig ta lobby cu Parlamentarionan di coalicion tocante cuanto placa Aruba lo scapa si nos acepta e RAft. Minister President kier gaba cu e Landsverordening a traha bon, shonnan boso tabata bao menasa di un aanwijzing menos cu dos aña pasa, con bon el a traha? Ironia di bida ta cu Wever-Croes mes tabata sclama pa un Rijkswet di supervision financiero tempo e tabata den oposicion menos cu 10 aña pasa. 

Refinancia 915 miyon florin cu ta madura 10 october 2023 na 3% luga di 7% lo scapa Aruba 640 miyon florin den gastonan di interes. E conclusion ta logico pero no ora ta toca nos gobierno, parlamentarionan di coalicion y partido AVP. Pueblo berdad mester wanta su curason paso bao Minister Maduro su mandato gobierno ta sigui gasta placa bay, sigui impone medida, sigui hisa gastonan mientras no tin ningun plan pa un reforma fiscal comprensivo cu lo trece alivio pa pueblo, pa no papia mes di descarta tur conseho di sector comercial (lesa financiadonan di gobierno). 

Nada di esaki ta sorprendente mirando cu na 2021 durante e programa Chupe y Laura (cu Tyson Croes) caminda a entrevista hopi politico, Maduro a admiti cu el a bira Minister di Finansas paso ningun otro tabata kier. Asina MEP ta asigna ministerio, pueblo wanta boso curason berdad.